Teoretycznie szkliwo zębów charakteryzuje się twardością i odpornością na zgniatanie podobną do skały granitu. Praktycznie sytuacja wygląda nieco inaczej. Jednak kruche i słabe zęby to częsty problem pacjentów gabinetu stomatologicznego. Wiele składowych przyczynia się do takiej statystyki, jednak głównymi są nieprawidłowa higiena jamy ustnej, zła dieta i wysoka ilość stresu, które nierozłącznie towarzyszą większości z nas. W tym artykule skupimy się na tym, jak wzmocnić zęby, żeby skutecznie przeciwdziałać chorobom szkliwa i dziąseł.
Co znajdziesz w artykule?
Jakie nawyki osłabiają szkliwo zębów?
Zanim odpowiemy na pytanie, jak wzmocnić zęby, zajmiemy się tym, co najbardziej je osłabia.
Nieprawidłowa higiena jamy ustnej
Najczęstszą przyczyną chorób zębów i dziąseł jest niewłaściwa higiena jamy ustnej. Wg statystyk zęby myjemy za rzadko, w pośpiechu, czyli zbyt krótko, pomijamy niektóre grupy zębów (najczęściej niedomyte są ostatnie zęby). Nie stosujemy dodatkowych środków do oczyszczania zębów takich jak: nitka dentystyczna, irygator stomatologiczny czy szczoteczki międzyzębowe. A trzeba pamiętać, że dokładne wyszczotkowanie zębów oczyszcza tylko około 70% powierzchni zębów. Pozostałe 30% – powierzchnie styczne zębów (bez np. nitkowania) pozostaje niedoczyszczone!
Paradoksalnie czasem jednak mamy do czynienia ze słabym stanem zdrowia zębów wtedy, gdy pacjent zbytnio „przykłada się” do zdrowia – a dokładniej wyglądu – swojego uzębienia i sięga po pasty wybielające, a zęby szczotkuje zbyt mocno i zbyt często. Pasty wybielające charakteryzują się bardzo dużym wskaźnikiem ścieralności, w rzeczywistości nie wybielają zębów, a działają na szkliwo jak papier ścierny. Doprowadzają one do patologicznego ścierania się szkliwa, co prowadzi do jego uszkodzeń i zwiększonej wrażliwości zębów.
Ostatnio plagą są wszelkie magiczne narzędzia do domowego wybielania. Są one niebezpieczne, gdyż mogą poważnie uszkodzić zdrowe zęby i dziąsła. Jeśli chcesz mieć idealnie biały uśmiech, wybierz się na profesjonalne wybielanie u stomatologa. Wtedy będziesz mieć pewność, że nie podziała ono negatywnie na Twoje zdrowie.
Wniosek: Regularna, prawidłowa higiena jamy ustnej jest podstawą dla zdrowych zębów i dziąseł, ale nie popadaj w przesadę. Przy szczotkowaniu zębów zachowaj ostrożność i wybieraj szczoteczki do zębów ze średnim włosiem.
Więcej na ten temat możesz przeczytać w naszym artykule: Jak wybrać szczoteczkę do zębów?
Nieprawidłowa dieta wpływa niekorzystnie na zęby i dziąsła
Ogromny wpływ na stan uzębienia ma również dieta. Szkliwo zębów jest podatne na działanie kwasów. Kwasy mogą pochodzić bezpośrednio z naszej diety (np. cytrusy), ale najczęściej są wytwarzane przez bakterie próchnicotwórcze znajdujące się na nieoczyszczonych powierzchniach zębów, w tzw.płytce nazębnej.
Bakterie płytki nazębnej wykorzystują cukry z pożywienia i przekształcają je w kwasy, które rozpuszczają szkliwo i powodują powstawanie ubytku. Jeśli spożywasz dużo cukrów, to dostarczasz im doskonałej pożywki do tego procesu. Proces rozpuszczania szkliwa to proces demineralizacji, który polega na utracie składników mineralnych, takich jak fosforany czy jony wapnia. Są to bardzo istotne składniki, gdyż odpowiadają za wytrzymałość szkliwa zębów.
Warto także pamiętać, że różne używki takie jak kawa, papierosy czy czerwone wino powodują ubytki substancji odżywczych oraz osadzanie się osadu nazębnego na szkliwie.
Wniosek: Zbyt duża ilość cukrów i kwasów oraz używki (np. kawa, czerwone wino) w diecie źle wpływają na zdrowie zębów.
Stres osłabia zęby
Słabe zęby mogą być także związane z dużą dawką stresu. Stres wpływa na wiele funkcji naszego organizmu. Jego nadmiar może m.in. doprowadzić do patologicznej suchości w ustach (tzw. kserostomia). Ślina naturalnie „obmywa” nasze zęby i dziąsła, jest bogata w substancje przeciwbakteryjne oraz wiele substancji ochronnych. Reguluje warunki chemiczne jamy ustnej, odpowiadając m.in. za prawidłowe pH. Zmniejszona ilość śliny powoduje, że powstają idealne warunki do namnażania się bakterii próchnicotwórczych i w konsekwencji niszczenia powierzchni zębów.
Stres to także zwiększone ryzyko bruksizmu, czyli niekontrolowanego zaciskania i/lub zgrzytania. Jak się pewnie domyślasz, nie wpływa to pozytywnie na zdrowie zębów. Powoduje uszkodzenia szkliwa. Wzmocnienie zębów w przypadku bruksizmu jest bardzo trudne, gdyż pacjent nieustannie ściera zęby. W takich przypadkach leczenie stomatologiczne często wspierane jest wizytami u fizjoterapeuty, nierzadko u psychologa.
Wniosek: Stres pogarsza stan zębów i przyczynia się do ich osłabienia.
Więcej na ten temat możesz przeczytać w naszym artykule: Stres a zęby– jak stres wpływa na zdrowie zębów?
Jakie objawy dają słabe zęby?
Kruche zęby mogą dawać różne objawy.
Do najpopularniejszych należą:
- nadwrażliwość zębów,
- próchnica
- starcie patologiczne zębów,
- pęknięcia lub złamania zębów,
- bóle zębowe,
- zmiany w kolorze powierzchni zębów,
- problemy z przyzębiem
Jak wzmocnić zęby?
Przejdźmy do konkretów, czyli jak wzmocnić zęby!
Zadbaj o prawidłową higienę jamy ustnej
Choć często mówi się, że cukier jest głównym sprawcą próchnicy zębów, to jego nieodłącznym partnerem do uszkodzenia zębów jest niewłaściwa pielęgnacja. Zły stan uzębienia najczęściej wynika z nieprawidłowej higieny jamy ustnej, która może mieć dwa oblicza:
- nieregularne mycie zębów
- niedokładne mycie,
- zbyt krótkie mycie zębów
- pomijanie niektórych grup zębowych
- nie stosowanie dodatkowych środków do higieny jamy ustnej
- używanie zbyt dużej ilości środków wybielających (o czym wspominaliśmy już powyżej).
Zęby należy myć co najmniej dwa razy dziennie. Należy to także robić prawidłowo! Wyłącznie poprawne mycie zębów ochroni Cię przed szkodliwymi bakteriami i próchnicą.
Jeśli Twoje zęby są osłabione, to włącz do codziennej pielęgnacji pasty odbudowujące szkliwo zębów. Zawierają one składniki aktywne, które pomagają wzmocnić zęby i dziąsła. Pomóc mogą Ci także specjalistyczne produkty z fluorem. To pierwiastek, który ma udowodnione działanie przeciwpróchnicze i wspomagające remineralizację szkliwa (odnawia uszkodzone szkliwo).
Popularną praktyką jest łączenie preparatów z fluorem z profesjonalnymi środkami wspomagającymi mineralizację. To produkty zawierające łatwo przyswajalne jony fosforu i wapnia. Nazywane są też sztucznym szkliwem. Ich cząsteczki są podobne do tych, które naturalnie znajdują się w strukturze kości i zębów, co pozwala im przenikać w głąb mikroubytków.
Pamiętaj także o regularnym stosowaniu nici dentystycznych i/lub szczoteczek międzyzębowych. Stosowanie nici dentystycznych pomoże Ci usunąć resztki jedzenia z powierzchni stycznych i innych trudno dostępnych miejsc.
Dieta na wzmocnienie zębów
Braki witamin i minerałów w diecie wpływa niekorzystnie na strukturę zębów. Twój jadłospis powinien być bogaty w:
- wapń, który znajdziesz w produktach takich jak: mleko, maślanka, jogurt naturalny, ser żółty i twarogowy, fasola, rukola, szpinak czy migdały;
- fosfor, który znajdziesz w produktach takich jak: orzechy, wątróbka, otręby pszenne, soja;
- witaminę A, którą znajdziesz w: marchew, ryby, jajka, szpinak, wątróbka, ser żółty;
- witaminę D (wspiera mineralizację szkliwa zębów i zwiększa przyswajanie wapnia), którą znajdziesz w: łosoś, halibut, tuńczyk, jajka, masło czy tran;
- witaminę C (wspiera zdrowe dziąsła), którą znajdziesz w: kiwi, pomidorach, truskawkach, czerwonej papryce, kapuście czy kalarepie.
Ciekawostka: Zielona herbata przeciwdziała rozwojowi bakterii w jamie ustnej
Zielona herbata zawiera spore ilości fluoru, który jest popularnym składnikiem past do zębów. Napój skutecznie wzmacnia zęby, a dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym skutecznie przeciwdziała patogennym bakteriom, które powodują próchnicę. Warto włączyć ją w codziennym jadłospisie, żeby wspierać osłabione zęby.
Woda wspiera zdrowie jamy ustnej
W artykule wspomnieliśmy, że suchość w ustach może obniżać odczyn pH jamy ustnej, co będzie wspierać rozwój patogennych bakterii i negatywnie wpłynie na zdrowie zębów. Musisz wiedzieć, że produkcja śliny wiąże się z poziomem nawodnienia organizmu. W końcu aż 99,5% śliny to woda. Jeśli śliniaki mają działać prawidłowo, to musisz pamiętać o regularnym piciu wody.
Dobry nawyk: Żuj gumę bezcukrową po posiłku
Ślina chroni zęby przed próchnicą i wspiera ich zdrowie. Jeśli nie możesz umyć zębów po posiłku warto sięgnąć po gumę bezcukrową. Żucie gumy stymuluje wydzielanie śliny, a to przyspiesza neutralizowanie kwasów w jamie ustnej (wytworzonych np. na skutek przyjęcia cukrów w posiłku).
Guma może być dobrym wsparciem codziennej higieny jamy ustnej, lecz w tym przypadku również nie należy popadać w przesadę. Nadmierne żucie gumy może obciążać staw skroniowo-żuchwowy i mięśnie żwacze. Zalecamy żucie gumy przez 20 min. po posiłku.
Regularne kontrole stomatologiczne
Regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym są podstawą dla zdrowia Twoich zębów. Pamiętaj,że początki dwóch najczęstszych chorób stomatologicznych: próchnicy i choroby przyzębia są bezobjawowe, bezbolesne i niezauważalne. Tylko badanie stomatologa może jak najszybciej zdiagnozować problem i go wyleczyć.
W gabinecie wykonujemy szereg zabiegów z zakresu profilaktyki stomatologicznej, m.in. profesjonalna higienizacja, czy fluoryzacja. Wbudowanie fluoru w szkliwo zębowe przeciwdziała rozwojowi bakterii próchnicotwórczych, wzmacnia szkliwo co chroni zęby przed szkodliwym działaniem kwasów. Stomatolog i/lub higienistka doradzą także w wyborze najlepszych środków do codziennej pielęgnacji jamy ustnej.